czwartek, 31 maja 2012

Majowa "Trójka e-pik", czyli czytam historię.

Kolejna książka przeczytana w ramach majowego wyzwania Sardegny
                                                                TRÓJKA e-Pik.

                                                           
Ucieszyłam się, że tym razem do przeczytania była książka historyczna. A to dlatego, że książek historycznych czytałam do tej pory bardzo mało i ciągle obiecywałam sobie, że po nie w końcu sięgnę.
Ale na obiecankach na ogół się kończyło. "Dzikowy skarb" Bunscha czekał sobie spokojnie na półce, bo od niego właśnie miałam zacząć swoją przygodę z książką historyczną. Ustaliłam sama ze sobą, że jak już zabiorę się za historię, to będzie to w pierwszej kolejności historia Polski i to chronologicznie;-)
I znowu dzięki Sardegnie okazja się nadarzyła.
Wybrałam Bunscha, bo pamiętam z dzieciństwa, że zaczytywał się nim mój ojciec, który uwielbiał książki historyczne.

       "Dzikowy skarb" opowiada o dziejach Polski w czasach Mieszka pierwszego. Akcja powieści zaczyna się, gdy umiera ojciec Mieszka, Ziemomysł.  Mieszko otrzymuje po nim władzę w państwie Polan.Czas dla niego nastaje dość trudny.
Mieszko jest władcą rozważnym i przewidującym, ale i ambitnym.
Jego cel to zjednoczenie Słowian od Odry po Wisłę.
Dąży do tego celu na różne sposoby.
Wielu ma przeciwko sobie.
Wielu nie podoba się też nowa religia, którą Mieszko chce, wzorem zachodu w państwie Polan wprowadzić. Tu akurat wszyscy wiemy jak to się skończyło;-)
Tyle tło historyczne.
        Obok postaci autentycznych pojawiają się na kartach książki także te fikcyjne, wymyślone przez autora. Prym wśród nich wiedzie tytułowy Dzik, którego w lesie, w zbójeckiej siedzibie wynalazł Ścibor, brat Mieszka, podczas polowania na odyńca. A imię byłego zbójnika właśnie od odyńca pochodzi, skoro zamiast niego został w puszczy "upolowany".
Dzik jest postacią imponującą zarówno ze względu na posturę, jak i porywcze usposobienie człowieka lasu.
A oto, jak przedstawia go Bunsch:

"Chłop był wzrostu ogromnego, lecz siedząc zdawał się niemal kwadratowy. Lat około trzydziestu lub niewiele ponad to, cokolwiek otyły, na byczym karku osadzona niewielka głowa tonęła w bujnym, kasztanowatym ze złotym odcieniem zaroście. Zęby miał niezwykle białe i gruchotał nimi kości dzicze, jakim nie każdy pies dałby rady(...)"[1]

A i bogaty jest, skarb niejeden posiada... Dla wielu ten skarb, to łakomy kąsek. 
Oj dzieje się w powieści, dzieje. Czytało mi się ją jak dobrą sensację, a chwilami jak rodzimą opowieść z cyklu "płaszcza i szpady".
Pewnym problemem był dla mnie początkowo język, ale dość szybko się przyzwyczaiłam i dalej już czytało mi się "wartko";-)
Zdecydowanie polecam wszystkim, którzy lubią historię, a także tym, którzy dopiero zamierzają ją polubić.
Mnie się udało.
W planach czytelniczych mam kolejne powieści Bunscha z jego cyklu piastowskiego.

Ps. Mam jedno pytanie: otóż, kiedy Jordan (mnich sprowadzony przez Mieszka) zaprasza go wraz z dworskimi na pierwszą wieczerzę wigilijną, czytamy, co następuje:

"W przedsionku mieszkalnego domu Jordan stał ze wszystkimi towarzyszami, pana witając uroczyście, i zaraz prowadził do zdobionej choinką świetlicy."[2]

O ile dobrze pamiętam, był rok 963. Czy autor przypadkiem się z tą choinką nieco nie rozpędził?
Czy były w tamtych czasach jakieś choinkopodobne dekoracje?
A może chodzi o podłaźniczkę? Czy już wtedy były?
Jeśli ktoś wie, proszę, niech mnie oświeci;-)

                                                            FLORENTYNA

 ---------------------------------------------------------------------------------------
[1] Karol Bunsch, Dzikowy skarb, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989, str. 60
[2] Ibidem, str.47


                                                     

wtorek, 29 maja 2012

"Było nas trzech, w każdym z nas inna krew, ale jeden przyświecał nam cel..."

Nic na to nie poradzę, ale ten cytat z "Autobiografii" Perfectu cudownie zgrywa mi się z przeczytaną właśnie "Ziemią obiecaną" Reymonta.
Jakoś tak się złożyło, że wybitnego noblisty dotychczas prawie nie czytałam.
W czasach licealnych przeczytałam jedynie "Chłopów", no bo przecież lektura.
Przyznać jednak muszę, że było to czytanie dosyć nieporządne i pobieżne.
Ale lada dzień sięgnę po "Chłopów" raz jeszcze.
Zachęciła mnie do tego przeczytana właśnie "Ziemia obiecana".
Poza tym mam wobec Reymonta dług wdzięczności;-)
Mój temat maturalny dotyczył właśnie "Chłopów", więc chyba pora ku temu najwyższa, żeby tych "Chłopów" raz jeszcze, tym razem porządnie, przeczytać;-)
(Nadmieniam, że maturę zdawałam tysiąc lat temu;-)))

Ale nie o "Chłopach" przecież miałam pisać.
Wróćmy zatem do naszych baranów;-)
Po "Ziemię obiecaną" sięgnęłam w ramach majowego wyzwania Sardegny
(przy okazji dziękuję serdecznie Sardegnie za tę zabawę; kochana, dzięki Tobie sięgam po książki, które długo jeszcze czekały by na przeczytanie;-)




Dzięki filmowi Wajdy znałam tematykę i bohaterów.
Ale bezapelacyjnie stwierdzam, że książka stoi o niebo wyżej od ekranizacji (chociaż tę także uważam za świetną).
Wersja książkowa mnie zachwyciła przede wszystkim bardzo sugestywnym, plastycznym i niemal filmowym (czytając widziałam gotowe obrazy) językiem.
Ponoć po ukazaniu się książki krytycy uznali ten zbyt plastyczny język Reymonta za jej wadę.
Mnie urzekł absolutnie. Czytając słyszałam hałas fabrycznych maszyn, a unoszący się nad miastem dym dławił mnie swym ostrym zapachem.
Przemysłowa Łódź XIX wieku pochłonęła mnie zupełnie.
Nie będę się rozpisywać o fabule, gdyż podejrzewam, że wszyscy znają ją doskonale.
Chociaż w zasadzie nie ma tu jednoznacznie głównego bohatera, to na plan pierwszy wysuwają się trzej przyjaciele: Karol Borowiecki (Polak, chemik pracujący w fabryce Bucholca, gdzie jest dyrektorem drukarni), Maks Baum (Niemiec, technik włókiennik) i żydowski pośrednik handlowy i finansista Moryc Welt.

A oto oni w oczach Wajdy:

Zdjęcie pochodzi STĄD

Od lewej: Moryc Welt (Pszoniak), Karol Borowiecki (Olbrychski) i Maks Baum (Seweryn)

Znają się jeszcze z czasów studenckich, studiowali razem na politechnice w Rydze.
I choć różni ich niemal wszystko, to "jeden przyświeca im cel": otworzyć własną fabrykę.
I cel ten osiągają.
Ale czy stają się przez to szczęśliwsi???
Czy pęd ku bogactwu, podporządkowanie się bezwzględnemu, szpetnemu i odczłowieczającemu przemysłowemu miastu nie pozbawia ich czegoś ważnego???
Zresztą nie tylko ich.
Wielu w tej powieści takich, dla których powiedzenie "cel uświęca środki" zdaje się być mottem życiowym.
Reymont przedstawia bogatą i zróżnicowaną galerię postaci.
Bogatych fabrykantów, nurzających się w luksusie, a obok nich tłum robotników, których codziennością jest brud, gryzący dym, nędza i walka o przetrwanie.
Autor zdecydowanie nie lubi tego potwornego molocha, "ziemskiego piekła" jakim jawi się w powieści dynamicznie rozwijająca się Łódź.
Zdecydowanie bliższa jest mu sielskość Kurowa (w którym mieszka ojciec Borowieckiego i jego narzeczona Anka).
"Ziemia obiecana" to powieść napisana z ogromnym rozmachem i dbałością o realia ( Reymont zbierając materiały do książki na jakiś czas przeniósł się do Łodzi, aby wtopić się w to miasto i jego specyfikę).
To powieść o ludziach dla których coraz większe, bogatsze i tętniące życiem miasto jest jak biblijny Kanaan obiecany przez Boga Izraelowi.
Dotrzeć do tej ziemi, włączyć się do wyścigu po bogactwo i szczęście...
Dzisiaj pewnie nazwalibyśmy to zjawisko "wyścigiem szczurów".
A jak już się tam będzie, to...
Ziemia obiecana?????


Ps. Nie lubię Borowieckiego zdecydowanie.
W różnych omówieniach powieści przedstawia się go często jako bohatera "wewnętrznie rozdartego".
Dla mnie to cynik i arogant, bezduszny i bez zasad.
Tylko zastanawiam się na ile do mojego nielubienia przyczynił się Olbrychski, który w filmie
robił wszystko, abyśmy Karola nie darzyli sympatią.
Ciekawe, czy gdybym najpierw przeczytała książkę, a potem obejrzała film, mój odbiór tej postaci byłby inny???


Książkę przeczytałam w ramach majowego wyzwania Sardegny "Trójka e-pik"




Ponieważ jest to moja własna książka, więc świetnie mieści się też w wyzwaniu





Pozdrawiam serdecznie wszystkich, którzy mnie odwiedzają.






FLORENTYNA





środa, 23 maja 2012

Moje czytanie "Lali", czyli nadrabiam zaległości...

Po "Lalę" Jacka Dehnela sięgnęłam po raz pierwszy już jakiś czas temu.
Niestety pierwsze czytanie nie zakończyło się sukcesem;-(
Nie doczytałam nawet do połowy i książkę odłożyłam.
Mam to do siebie, że raczej książek nie porzucam "na zawsze";-), lecz najwyżej na czas jakiś.
Wiedziałam, że do "Lali" kiedyś jeszcze z pewnością wrócę.
Kwietniowe wyzwanie Sardegny  TRÓJKA e- PIK
stało się ku temu świetną okazją.
I tak oto wróciłam do "Lali".


Okładka zdecydowanie zachęca do zajrzenia do środka i zapoznania się z treścią.
Śliczna dziewczynka tuląca do siebie lalkę patrzy na nas wielkimi brązowymi oczami.
Retro fryzura i czerwone korale obiecują nam przeniesienie się w czasy dawno minione.
Okładka tajemnicza i zachęcająca do tego, by jak najszybciej dowiedzieć się kim jest ta mała dama...

Dawno temu zachęciła i mnie...
Tylko dlaczego odłożyłam ją po kilkudziesięciu stronach???

Cóż, być może spodziewałam się wartko płynącej sagi rodzinnej, chronologicznej i uporządkowanej, jak to z sagami bywa.
Ale za tajemniczą okładką wartko płynącej sagi rodzinnej nie znalazłam niestety;-(

A co znalazłam?
Ano całkiem co innego, ale o tym za chwilę.

Póki co słów kilka o autorze:



Jacek Dehnel jest pisarzem młodego pokolenia.
Swą twórczość rozpoczął poezją. "Lala" jest jego pierwszą powieścią i od razu przyniosła mu sukces.
Przyniosła mu wyróżnienie w postaci "Paszportu polityki" przyznane w 2007 roku za rok 2006 w kategorii literatura.
Przyniosła mu też rozgłos i przysporzyła czytelników.
Jak sam mówi w którymś z wywiadów, "Lala" jest próbą ocalenia wspomnień, powieścią o " miłości rodzinnej (...), o mostach między pokoleniami, o godności w chorobie." [1]


                                                                        Źródło zdjęcia: Wikipedia


Piękna dziewczynka o mądrych oczach spoglądająca na nas z okładki, to Helena  Bieniecka, babcia autora, która snuje wspomnieniowe opowieści.
Prawda, że brzmi to dobrze?
Dlaczego więc odłożyłam "Lalę"? Dlaczego jej pierwotnie nie doczytałam?

Myślę, że zmęczyła mnie postrzępiona i mało klarowna narracja. Trudno mi było zorientować się w koligacjach rodzinnych. Gubiłam wątki. Czytałam chwilami "od tyłu do przodu", żeby poskładać to, co mi się plątało.
Przyznaję, zniechęciłam się i "Lala" powędrowała na półkę.
Teraz, dzięki wyzwaniu Sardegny, przeczytałam "Lalę" raz jeszcze, tym razem solidnie od początku do końca.
I wiecie co, po raz kolejny stwierdzam, że książki należy doczytywać, bo nie wiadomo, czy przypadkiem coś ciekawego nas nie ominie.
"Lala" jak najbardziej zasługuje na przeczytanie do ostatniego słowa.
 Książka to wspaniała, pełna uroku i wspomnień trącących myszką, pisana pięknym językiem. Fakt, początkowa powikłana narracja i mnóstwo dygresji przysparza trudności w czytaniu, ale nie należy się tym zrażać. Po połowie książki wszystko nagle jakby się klaruje i układa. Babcia opowiada tak jak pamięta, bez chronologii, po prostu snuje wspomnienia, a wnuczek spisuje te wszystkie historie i anegdoty, utrwala je na kartach książki, chroni od zapomnienia.

"A co tam piszesz? - pyta babcia z nad jakiegoś pisma.
- Powieść o tobie, babciu
- (...)
- I jak ci idzie?
- Fatalnie. Nic mi się nie klei. Bo albo muszę iść chronologicznie, ale to bez sensu, bo ty nigdy nie opowiadasz chronologicznie, albo dygresjami, a wtedy nikt się nie zorientuje o co chodzi.
- To sobie przeczyta dwa razy.
- No pewnie, to jest jakiś sposób." [2]

 I tak z luźnych fragmentów wspomnień powstaje misternie utkana historia rodzinna. Najczęściej przywoływany jest we wspomnieniach rodzinny Lisów, ale obok niego mnóstwo tu innych miejsc, barwnych postaci i zdarzeń.
Książka wspomnieniowa. Ale nie t y p o w a książka wspomnieniowa.
Dla mnie to rodzaj literackiego kalejdoskopu. Odwracasz stronę, a na niej już inny obraz, niekoniecznie powiązany z poprzednim, ale piękny tak, że dech zapiera. I jak w kalejdoskopie, nie szukasz ciągłości, ale ciekaw jesteś kolejnej czarownej mozaiki, tam z kolorowych szkiełek, a tutaj ze słów.
  Ostatnie strony książki to niemal fizjologiczne studium choroby i umierania.
Przyznaję, może nieco szokować. Ale czy powinno szokować???
Może człowieka, którego się kocha należy dopowiedzieć do końca? Właśnie z miłości do niego...
Przyznam szczerze, że nie wiem, czy spisując wspomnienia kogoś bliskiego poszła bym aż tak daleko.
A co z prywatnością i prawem do niej?

Drugi raz czytana "Lala" mnie zachwyciła, ale nie potrafię jednoznacznie ustosunkować się do końcowych stron książki. Po prostu nie potrafię...

Może powinnam przeczytać ją jeszcze raz???

 -------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] wywiad Aleksandry Kozłowskiej z Jackiem Dehnelem - gazeta.pl Trójmiasto
[2] Jacek Dehnel, Lala, Warszawa 2007, str. 326





poniedziałek, 7 maja 2012

Co wydarzyło się "W księżycową jasną noc"

W zasadzie mało znam Whartona, do tej pory przeczytałam jedynie "Spóźnionych kochanków" i chociaż było to dosyć dawno temu, pamiętam ,że moje odczucia po tej lekturze były raczej pozytywne.
Po kolejną książkę Whartona sięgnęłam biorąc udział w kwietniowym wyzwaniu Sardegny 
"Trójka e-pik", wybrałam "W księżycową jasną noc", bo od lat stoi u mnie na półce nie przeczytana.
I tym sposobem udało mi się "zaliczyć" dwa wyzwania, bo jeszcze "Z półki" na blogu "Wrota wyobraźni".
Wybór książki był więc zupełnie przypadkowy.
Wcześniej nic o niej nie wiedziałam.

I od razu muszę stwierdzić, że wyboru absolutnie nie żałuję.
Książka mnie zachwyciła.
Niech sobie krytycy psy na Whartonie wieszają, niech piszą, że drugorzędna literatura.
W moim odczuciu ta książka jest literaturą zupełnie niczego sobie ;-)
Pewnie, że trudno nazwać ją arcydziełem ale czyta się dobrze, i szybko.
Wharton pisze prostym , czytelnym językiem, nie stroni od kolokwializmów, co akurat w tej powieści nie razi, a raczej uwiarygodnia.
Książka traktuje o wojnie widzianej oczyma młodego żołnierza.
Główny bohater i jednocześnie narrator Will Knott to w zasadzie alter ego autora.
William Wharton, a właściwie Albert du Aime, podczas II wojny światowej walczył na froncie w Europie, między innymi we Francji, gdzie rozgrywa się akcja powieści.
Rzecz dzieje się w 1944 roku, w Ardenach, tuż przed świętami Bożego Narodzenia.
Will Knott z pięcioma innymi żołnierzami zostaje wysłany na zwiad w okolice opuszczonego pałacu, który staje się ich tymczasową kwaterą.
Młodziutki, zaledwie dziewiętnastoletni Will jest dowódcą drużyny.
Jego podwładni to też bardzo młodzi żołnierze.
Wszyscy nieprzeciętnie inteligentni, o licznych zainteresowaniach, pasjami czytający książki.
Wzruszyły mnie bardzo opisy dzielenia książek "na kawałki", tak aby wiele osób mogło czytać równocześnie.
Powalają na kolana również rozgrywki brydżowe bez kart.
No i miniaturowe szachy,które wożone są wszędzie, nawet na front.
Żołnierze z drużyny zwiadowczej Willego Knotta to nie żądne krwi zabijaki, to niemal jeszcze chłopcy, którzy powinni uczyć się, bawić, cieszyć życiem, a których wojna brutalnie wyrwała z domu, rozdzieliła z najbliższymi i zniszczyła zarówno fizycznie jak i psychicznie.
Wszyscy mają jej dosyć, nie chcą zabijać, nie chcą umierać, chcą jak najszybciej wrócić do domu, do normalnego życia. 
Ich bezkartowe brydże, szachy, książki i gry w słówka, to próba stworzenia odrobiny normalności w bezsensownej wojennej rzeczywistości.
Zadaniem drużyny jest obserwowanie posunięć wroga i meldowanie o nich dowództwu.
I wróg się pojawia. Młodzi niemieccy żołnierze, podobnie jak drużyna Willego mający dosyć wojny, przerażeni jej okrucieństwem  i zamierzający się poddać.
I tak zamiast walki toczy się bitwa na śnieżki, a "wrogowie" spędzają razem Wigilię i śpiewają kolędy.
Jednak okrutna wojenna rzeczywistość nie pozwala o sobie zapomnieć...
Chcecie wiedzieć jak to się kończy?
Koniecznie przeczytajcie.
Jeśli nie jesteście zagorzałymi przeciwnikami prozy Whartona, książka z pewnością Was nie rozczaruje.
A przeciwników Whartona też zachęcam do przeczytania tej powieści, jeśli jej nie znają.
Warto przekonać się samemu, a nie bezkrytycznie wierzyć w to, co piszą inni.
Nie wiem jaki są inne książki Whartona, ale z pewnością po nie sięgnę.
A "W księżycową jasną noc" to powieść, którą zapamiętam na długo.
Bo to nie jest typowa opowieść o wojnie, ale raczej opowieść o ludziach i zniszczeniach jakie wojna w nich wywołuje.
Moja ocena książki w skali 1-6, to: 5,5

Pozdrawiam serdecznie.


FLORENTYNA